Coaching met paarden als hulpmiddel

Het was ergens in 2019, inmiddels waren mijn man en ik een jaar of 7 onderweg met de zorg voor onze zorgintensieve dochter. De slapeloze nachten, de continue zorg, de ´boze buien´ begonnen ons op te breken. In die tijd waren we eigenlijk vooral bezig met het doorkomen van de dagen na weer een gebroken nacht. Inmiddels volgde onze dochter onderwijs op de Mytylschool. Zij organiseerden een informatiemarkt en heel eerlijk, om gewoon even van huis te zijn, ben ik daar naartoe gegaan.

*Scroll naar beneden voor een leuk filmpje!*
Op deze informatiemarkt stonden verschillende organisaties die een korte introductie gaven over hun aanbod. Eén van die organisaties was Buitenom coaching - dagbesteding, therapie en paardrijden. Na een leuk gesprek keerde ik zowaar bijna euforisch huiswaarts. Paardrijden in de kanjerles bij ´t Zandeind en coaching bij Buitenom in de therapeutische omgeving van de manege, dat zou het worden! Waarom? Geen idee. Laten we het erop houden dat het goed voelde en nog steeds doet.
 
We zijn nu 3 jaar verder en hebben nog steeds een dochter met een intensieve zorgvraag. Ze kan inmiddels fietsen, de (basis-)emoties herkennen en benoemen, is gegroeid in sociale situaties en interacties, kan beter om gaan met schakelmomenten, (kan soms zelfs even wachten!) en haar spraak is verbeterd. Zijn er nog ´boze buien´ en slapeloze nachten? Jazeker, maar minder frequent en beter hanteerbaar. Coaching met paarden bij Buitenom heeft daar een ontzettend grote bijdrage aan geleverd.

Regelmatig krijg ik van andere ouders de vraag: "wat doen ze nu precies bij Buitenom? Wat is coaching met paarden?" Eerlijk, ik kan het ook niet tot in detail benoemen of beschrijven. Maar het werkt en daarom lees je vandaag een interview met Kelly van Buitenom.

Tip: kijk eens in jouw omgeving of er coachingspraktijken zijn waarbij er paarden worden ingezet om de algehele ontwikkeling van jouw kind(eren) te stimuleren. Of om je kind en jezelf om te leren gaan met angsten. Wil je bepaalde patronen en het daaruit voortvloeiende gedrag inzichtelijk maken en doorbreken? Dan is coaching met paarden wellicht iets voor jou!!

Let op een paard kan geen coach zijn, het wordt ingezet als hulpmiddel. Deze zorg kan vergoed worden door middel van een beschikking vanuit de jeugdwet en/ of WLZ. Let er hierbij op dat je de zorg goed beschrijft en het geen paardencoaching noemt.

Wil je meer weten over het beschrijven van deze zorg in een zorgbeschrijving stuur dan een DM of laat een bericht achter in de comments van deze post op onze socialmedia

Interview met Kelly van Buitenom (lokale praktijk in Equine assisted coaching)

Altijd al had Kelly een passie voor paarden. Heel langzaam is Buitenom gegroeid vanuit haar passie voor paarden en vanuit haar drive om zorg op maat te bieden. Zorg waarbij zij zich goed voelde, zonder winstbelang.

Equine assisted coaching, in de volksmond ook wel paardencoaching genoemd, is een coachingsmethodiek waarbij paarden worden ingezet om mensen ervaringsgericht te laten leren. Er wordt gebruik gemaakt van de natuurlijke eigenschappen van een paard. Het is een vorm van holistische coaching.*

Kelly ziet zichzelf niet zozeer als psycholoog of als coach (terwijl ze beide is). De combinatie van beide rollen, het inzetten van coachingsvaardigheden en het vermogen om naar het kind en het gezin te kijken (holistisch) maakt dat Kelly steeds weer op zoek gaat naar de bron van waaruit gedrag ontstaat. Om zo te voorkomen dat alleen symptomen worden aangepakt.

*Bij Holistische coaching kijk je op een ander manier naar de problemen die er zijn of worden ervaren door het kind/ systeem (gezin). En wordt er samen op zoek gegaan naar de oorzaak van het probleem, om te voorkomen dat alleen de symptomen worden behandeld.

In principe kan iedereen terecht bij Kelly. Het is goed om te weten dat zij geen behandeling biedt, maar (individuele) begeleiding. Kelly ziet veel kinderen met problemen in de prikkelverwerking (sensorische integratie), vaak voorkomend bij kinderen met adhd, autisme en/ of een verstandelijke beperking. Ook begeleidt zij kinderen, pubers en volwassenen met problemen in het zelfvertrouwen, angstklachten of een burn out.

Maar wat is dan nu eigenlijk de rol van het paard in deze?
Paarden resoneren hartslag (zij hebben een lagere hartslag als de mens). Als je onbewust spanning hebt ga je dit zien aan de bewegingen van het paard. Het paard zorgt er door spiegelgedrag voor dat je gaat voelen (herkennen) wat er in je lijf gebeurt. Een paard oordeelt niet en vindt niks van de persoon die voor hem staat, ook niet als je het ´fout´ doet. Paarden spiegelen het gedrag van de persoon die met hen in contact is direct. Dus als de persoon zijn/ haar gedrag aanpast zal het paard daar direct op reageren (actie-reactie). Er volgt dus een directe beloning als het gedrag wordt aangepast, wat heel goed werkt bij kinderen.

Voorbeeld: een kind wil het paard borstelen. Het paard begint vervolgens in de stal rondjes te draaien. Dan wordt er van het kind actief gevraagd om ander gedrag te laten zien. Denk hierbij aan diep ademhalen, even blijven stilstaan, kinderen zien meteen reactie en deze is altijd consequent omdat het een dier is, zonder oordeel. Kinderen ervaren dus dat zij met hun gedrag invloed hebben op de ander in dit geval het paard. Deze succeservaringen zijn van groot belang voor het zelfvertrouwen en om in de echte wereld te gaan oefenen met de geleerde vaardigheden (ankeren/ borgen genoemd).Kinderen zijn beter in in staat om sociaal gedrag bij zichzelf en anderen te herkennen. Ze leren adequaat en met zelfvertrouwen te reageren. Zelfvertrouwen kun je niet uitleggen, dat moet je voelen. Alleen een houding doet niks voor het zelfvertrouwen. Doordat het paard spiegelgedrag laat zien en het kind zijn/ haar gedrag moet aanpassen krijgt het kind inzicht in zijn/ haar eigen gedrag, doorbreek je ontstane patronen en stimuleer je een duurzame gedragsverandering.

Mensen/ kinderen worden door de omgeving en door het gebruik van een paard uit hun comfortzone gehaald. Buiten de gebaande wegen kijken naar gedrag, waarbij de focus niet alleen ligt op het kind, maar ook op de omgeving. Het kind is meer ontspannen en ervaart minder druk. Door een andere manier van kijken, komen er soms oorzaken uit, die binnen de reguliere zorg niet gezien zijn.

Het mooie van een omgeving zoals een manege (in dit geval ‘t Zandeind in Riel) is dat het in het klein een afspiegeling is van de maatschappij. Er zijn allerlei verschillende mensen, er gebeuren onverwachte dingen, iedereen mag zijn wie hij/ zij is en mag meedoen (inclusieve samenleving). Je zou het kunnen zien als direct oefenen in de ´grote´ wereld, waarbij er uiteraard bewust gekeken wordt naar welke dag het meest geschikt is. Niet alle kinderen trekken de drukte van een zaterdag, waarop er veel bedrijvigheid is binnen de manege.

Ook leent de omgeving van de manege zich perfect voor het aanbieden van fysieke taken, zoals aanvegen, sjouwen met zadels, scheppen en de strokar trekken. Door fysieke werkzaamheden te doen komen de kinderen letterlijk uit hun hoofd en in hun lijf, waardoor zij meer ontspannen en prikkels beter kunnen reduceren. Dit werkt bij zowel kinderen als volwassenen. Na deze fysieke inspanning heeft Kelly meer ingang bij het kind en kan zij samen met het kind geconcentreerd aan de slag.

De kinderen die bij Kelly komen krijgen individuele begeleiding. Dat wil echter niet zeggen dat ze continu 1 op 1 begeleiding geboden krijgen. De kinderen zijn vaak in groepsverband om samen te doen en van elkaar te leren, begeleid door Kelly en haar collega Chantal. Als een kind de behoefte heeft om even buiten de groep te gaan kan dit altijd geboden worden. Er wordt zowel in groepsverband als individueel gewerkt.

Kelly werkt samen met een vaste groep therapeuten, denk hierbij aan een opgeleide SI*-therapeut/ ergotherapeut. Zij komt op aanvraag en kan SI-onderzoek doen. Daarnaast kijkt zij ook naar houding van het kind. Zij kan meedenken in het wel of niet inzetten van hulpmiddelen. Denk hierbij aan gekleurde teugels, zodat het kind weet waar hij/ zij de teugels vast moet houden.

Kelly heeft een collega psycholoog, waarmee ze verschillende casussen bespreekt. Of als er naast een vraag van het kind ook een begeleidingsvraag ligt voor ouders, zoekt ze de samenwerking met haar collega. Zodat Kelly niet het kind én ouders begeleidt. Uiteraard is het sparren met een collega ook bevorderlijk om tunnelvisie te voorkomen.

Naast de inzet van de paarden hebben ze nog een kast vol met allerlei coachingsspellen, denk aan: familie poppetjes, emotie stenen en emotie ballen. Al het spelmateriaal is buiten proof. Als dat er niet is dan maken ze zelf een buiten proof variant. Buiten zijn is een absolute pre tijdens (een deel van) de coaching. De natuur is de meest prikkelvriendelijke omgeving. Er is veel te zien, maar het is natuurlijk (kleur, geluid, etc.) Lekker met je hoofd in de wind.

Tips van Kelly bij het zoeken naar een coach:
Het is belangrijk dat iemand bij je past en dat het goed voelt en niet zozeer dat een coach is aangesloten bij een branchevereniging. Wel wil Kelly meegeven dat zij het belangrijk vindt dat iemand een coach opleiding heeft genoten, aangevuld met relevante werkervaring. Waarbij de coach ervaring heeft opgedaan met onder andere: groepsdynamica, verschillende doelgroepen, kennis heeft van de sociale kaart (wat is er in de omgeving te halen), weet welke ontwikkelingen er binnen zorgland zijn en hoe deze in te zetten.
Coaching vanuit aansluiten bij de vraag en voorbereidend op de toekomst.

Tot slot wil Kelly meegeven dat coaching met behulp van paarden absoluut niet zweverig is, het effect van de rol van het paard is wetenschappelijk onderbouwd.


*SI staat voor sensorische integratie:
Sensorische integratie of sensorische informatieverwerking is de samenhang tussen wat je waarneemt (sensoriek) en hoe je hierop reageert of beweegt (motoriek).